Савганд ба тамоми муқаддасот, ки баҳси сунъии ба кадом миллат дахл доштани бадахшониҳоеро, ки забонҳояшон шарқиэронист, ба дилам задааст.

Тоҷик будани ин мардум ҳақиқатест равшантар аз оина!

Ин мардум асрҳои аср тоҷик будаанд ва дар ягон марҳалаи таърих ба тоҷик буданашон на онҳо шубҳа кардаанд, на ягон миллати дигар.

Агар дар ин бобат шубҳае ҷой медошт, дар айёми сахти табартақсими Осиёи Миёна ҳатман садо баланд мекарданд ва худро тоҷик наменавиштанд ва бузургтарин намояндаи ин халқ, Қаҳрамони Тоҷикистон Шириншоҳ Шоҳтемур бо он ҷасорату донише, ки дошт, барои таъсис додани давлати тоҷикон ин қадар ҷонбозӣ намекард ва ҳадди ақал худро тоҷик намегуфт! Ё ҳатман аз байни халқи Шуғнон, Рӯшон, Вахон, Язгулом ва Ишкошим одамоне пайдо мешуданд, ки ин масъаларо ба миён меандохтанд. Аммо ягон ҳуҷҷат ва ҳатто ривояте дар даст надорем ё нашунидаем, ки кадом нафаре аз ин мардум худро тоҷик надонистааст ва изҳори норозигӣ карда бошад.

ОСЕБШИНОСИИ МАКТАБИ МИЛЛӢ

(Эҳсоси масъулият ва буҳрони бекифоятӣ)

(Дар ҳошияи мақолаи профессор С. Ятимов -  «Тавоно бувад, ҳар кӣ доно бувад» (андешаҳо перомуни Паёми Пешвои миллат), маҷаллаи “Илм ва Ҷомеа”, №1(31), 2023)

Марди таърихсоз

Бидуни шак яке аз муҳимтарин дастовардҳои миллати тоҷик дар се даҳаи Истиқлоли давлатӣ эҳёи дубораи мактаб ва маорифи миллӣ, ба роҳ мондани низоми таълиму тарбия ва фароҳам кардани шароити созгор барои рушди илму маърифат аст. Ояндаи пойдор ва равшани миллат аз низоми таълиму тарбияи ҳамин мактаб ва маърифатбахшии ҳамин маориф вобаста аст. Аз ин нигоҳ аст, ки Сарвари давлат ба ниҳоли парваридаи худ ба назари меҳр ва бо ҷиддияти тамом муносибат намуда, маориф ва илмро дар сархати Паёми солонаи худ қарор додаанд.

НАҚШИ ИЛМ ВА АДАБИЁТ ДАР ТАҲКИМИ ХУДШИНОСӢ ВА ИФТИХОРИ МИЛЛӢ

Дар қиссаву таърих чу озода бихонед,

Мақсуд аз озода  шумоед, шумоед.

Деҳхудо

Илм ва адабиёт ҳамеша гирҳекушои инсон буд, яъне аз оғоз барои раҳоӣ аз мушкилот, асорати динӣ, мазҳабӣ, тарғиби ахлоқи пок, одамият, худшиносӣ, инсоншиносӣ, диншиносӣ ва ғайра хидмат менамуд, по ба пои замон ва талаботҳои он амал мекард, пеш мерафт. Ба хотир биёред, талошҳои олимону адибони моро баъд аз истилои араб, муқовимат ва муборизаи онҳоро ба забони бегона, яъне арабӣ, баргардони осори илмиву адабӣ ба забони арабӣ, барои аз нобудӣ раҳонидан ва баъдан аз нав ба тоҷикӣ тарҷума намудан, хусусан кӯшишҳои Рӯдакӣ ва соири адибони замони Сомонӣ, ки хеле босамар буданд. Дар ин бора устод Саид Нафисӣ чунин гуфтааст: «Кореро, ки Амир Исмоили Сомонӣ бо шамшери буррандаи хеш огоз карда буд, Абдуллоҳ Ҷаъфар ибни Муҳаммад бо хомаи хеш ба поён расонид. Ин Абӯабдуллоҳ Ҷаъфар ибни Муҳаммад роҳбаре тавоно буд, ки роҳро барои Дақиқӣ ва Кисоӣ ва Фирдавсӣ кушуд ва муҳандиси ҳунарманде буд, ки хонаи ҷовидонии Унсуриву Фаррухиву Асҷадиву Мунҷик ва Носири Хусравро пояе устувор ниҳод».[1] Ба қавли шоире: