Дар таърихи фарҳанги форсу тоқик Наврӯз ба сифати қашни муҳимтарини ақдодӣ ва миллӣ шинохта шуда, дар байни қашну маросими мутааддади милию мардумӣ ва динӣ-мазҳабӣ қойгоҳи вижа дорад. Фаротар аз ин, он бузургтарин қашни фарҳангии қаҳонист, ки на танҳо ба  як қавм, як миллат, як нажод мунҳасир мешавад (ниг.: Шаъбонӣ Ризо. Одоб ва русуми Наврӯз. –Душанбе: Пайванд, 2008. –С.11), балки бо қолабу шеваҳои гуногун дар зиндагии маросимии ақвоми мухталифи башарӣ ва дар мақмӯъ, инсоният мақоми устувор пайдо кардааст. Дар дунё, аз қадим то имрӯз қашну маросимҳои  зиёде мавриди тақлил қарор гирифта ва мегиранд, ки хусусиёти қавмӣ, қабилавӣ, этникӣ ва динӣ дошта, бо ин ё он васила дар доираи фарҳанги  қавмӣ ва динӣ маҳдуд мешаванд. Вале Наврӯз аз ин қоида мустасност, чунки он аз дониш, хирад, фарҳанг ва меҳр сарчашма гирифта, бо ин қавҳарҳои   шарифи инсонӣ азалан ва абадан пайванд аст ва он чӣ ки бо хирад ва меҳр иртибот дорад, ҳеқ гоҳ кӯҳнашавиро намепазирад, дар масири  таърих ҳамвора бо инсон ҳамқадам ва ҳамқисмат мешавад, пайваста дар мақрои  тақдиду таҳаввул қарор мегирад.

Наврӯз яке аз бузургтарин ва қадимтарин ҷашнҳои фарҳангии миллии мо ба шумор меравад. Дар ин рӯзи нав ҳар як нафар кӯшиш мекунад, ки ба таъмиру тармими хона машғул шавад ва сару либоси худ ва оилаашро нав кунад. Яъне ҳама кӯшиш ба харҷ медиҳанд, ки як навоварие дар манзили худ эҷод кунанд ва аъзои оилаашонро хушҳол намоянд. Ҳамзамон дар ин рӯзи нав дастархони пурнозу неъмате ороста, гирди он ҷамъ мешаванд ва шодиву хушҳолӣ менамоянд. Аз гузаштаи худ қисса намуда, ҳазлу шухӣ мекунанд ва рӯҳияи ҳамдигарро болида месозанд. Агар дар байнашон ягон саҳву хато ё гуноҳе сар зада бошад, кинаву адоват ва ғаму андӯҳро канор гузошта, ҳамдигарро мебахшанд. Ин ҳама навовариҳо ва шодмониро ба хотири он анҷом медиҳанд, ки то охири сол ҳар рӯзашон ба мисли ҳамин рӯз наврӯз бошад ва доимо хушҳолу хуррам дар сари як дастархон бо ҳамдигар ҷамъ шаванд ва муттаҳидона зиндагӣ намоянд.

Айёми хурдсолӣ, аснои бозӣ ягон ҳамсол ё хурдсолеро меранҷондӣ, бо номи бародару падараш, ё ягони хеши шӯрапушташ туро метарсонид.

Ақлу фаросати ба ном мухолифини Ҳукумати Тоҷикистон аз ҳамон тифл бештар нест. Инҳо ҳам моро тарсониданӣ мешаванд. Аз номи «падарон»-и имрӯзаашон: чанд ташкилоти ба ном ҳомии ҳуқуқи башар, ки гӯё онҳо тавассути Парлумони Аврупою Сенати Амрико кормандони баландпояии Ҳукумати Тоҷикистонро ба рӯйхати «Магнитский» медароранду сафарҳояшонро ба хориҷи кишвар манъ месозанд.